An toàn hóa chất là việc kiểm soát, quản lý và sử dụng hóa chất một cách hợp lý nhằm giảm thiểu rủi ro cho con người, môi trường và tài sản. Việc này bao gồm cả lưu trữ, vận chuyển, sử dụng và xử lý chất thải hóa chất.
An toàn hóa chất là gì, Những điều bạn cần biết là như thế nào, các quy định liên quan an toàn hóa chất ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu an toàn hóa chất và những điều bạn cần biết qua nội dung dưới đây.
🎯 Vai trò của hóa chất
Có thể thấy hóa chất đối với đời sống con người được ứng dụng ở nhiều như:
♦ Trong nông nghiệp
Phân bón hóa học (NH₄NO₃, KCl, P₂O₅,…) giúp cây trồng tăng trưởng nhanh, năng suất cao.
Thuốc trừ sâu, diệt cỏ như glyphosate giúp bảo vệ mùa màng khỏi sâu bệnh.
♦ Trong y tế
Thuốc chữa bệnh: Các hoạt chất hóa học (paracetamol, amoxicillin…) điều trị các bệnh lý.
Dụng cụ y tế: Sử dụng polymer, silicone, hoặc chất khử trùng (cồn, i-ốt).
♦ Trong công nghiệp thực phẩm
Chất bảo quản: Như natri benzoat, giúp thực phẩm tươi lâu.
Chất tạo màu, tạo mùi: Phẩm màu thực phẩm, hương liệu tổng hợp.
♦ Trong sinh hoạt hằng ngày
Chất tẩy rửa: Bột giặt, nước rửa chén chứa surfactant.
Sơn, keo dán: Polymer hóa học (PVC, epoxy,…).
Mỹ phẩm: Gồm các hợp chất như glycerin (dưỡng ẩm), axit salicylic (trị mụn).
♦ Trong môi trường
Xử lý nước thải: Dùng phèn nhôm (Al₂(SO₄)₃) để làm lắng cặn.
Lọc nước sinh hoạt: Than hoạt tính hấp phụ chất bẩn.
🎯 Vì sao an toàn hóa chất quan trọng?
Với ứng dụng của hóa chất vào đời sống, sản xuất kinh doanh giúp
Bảo vệ sức khỏe: Nhiều hóa chất có thể gây ngộ độc, bỏng, hoặc các bệnh mạn tính như ung thư.
Bảo vệ môi trường: Hóa chất rò rỉ có thể làm ô nhiễm đất, nước, không khí.
Đáp ứng yêu cầu pháp luật: Các quy định về an toàn hóa chất rất nghiêm ngặt, vi phạm có thể bị xử phạt nặng.
🎯 Những điều bạn cần biết về hóa chất
♦ Biết rõ hóa chất bạn sử dụng: Đọc nhãn mác, phiếu an toàn hóa chất (MSDS/SDS) để hiểu tính chất, nguy cơ và cách xử lý.
♦ Sử dụng đồ bảo hộ cá nhân (PPE): Găng tay, kính bảo hộ, mặt nạ phòng độc, áo choàng, giày bảo hộ tùy theo loại hóa chất.
♦ Lưu trữ đúng cách: Hóa chất cần được cất giữ trong khu vực thông thoáng, có biển báo rõ ràng, tránh để gần nguồn nhiệt hoặc hóa chất dễ phản ứng với nhau.
♦ Xử lý sự cố: Nắm vững quy trình xử lý khi có sự cố như tràn đổ, cháy nổ, hít phải hoặc dính hóa chất.
♦ Đào tạo và tập huấn: Thường xuyên tham gia các khóa học hoặc tập huấn về an toàn hóa chất.
♦ Một số lưu ý thêm:
Không trộn hóa chất tùy tiện.
Luôn gắn nhãn rõ ràng cho tất cả chai lọ hóa chất.
Chuẩn bị sẵn thiết bị sơ cứu và hệ thống rửa mắt khẩn cấp nếu làm việc với hóa chất nguy hiểm.
🎯 Những quy định liên quan tới hóa chất
♦ Luật Hóa chất số 06/2007/QH12 là văn bản gốc. Nội dung chính gồm:
Quản lý sản xuất, kinh doanh, lưu trữ và sử dụng hóa chất.
Quy định về điều kiện an toàn, đăng ký hóa chất, cấp phép.
Yêu cầu lập Báo cáo an toàn hóa chất cho những hóa chất nguy hiểm.
♦ Các Nghị định hướng dẫn
Nghị định 113/2017/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết Luật Hóa chất.
Nghị định 82/2022/NĐ-CP: Quản lý an toàn trong khu công nghiệp, khu kinh tế (liên quan đến hóa chất nguy hiểm).
Nghị định 08/2022/NĐ-CP: Hướng dẫn về bảo vệ môi trường, trong đó có quy định xử lý chất thải hóa chất.
♦ Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật
QCVN 02:2016/BCT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn hóa chất trong sản xuất, kinh doanh.
TCVN 5507:2002: Quy định an toàn đối với kho chứa hóa chất nguy hiểm.
TCVN 2622:1995: Phòng cháy chữa cháy cho kho hóa chất.
🎯 Các yêu cầu bắt buộc khi làm việc với hóa chất
♦ Đăng ký hóa chất: Một số hóa chất đặc biệt (như tiền chất ma túy, vật liệu nổ) phải xin phép và đăng ký.
♦ Phiếu an toàn hóa chất (MSDS/SDS): Bắt buộc phải có, phải cập nhật và phổ biến cho người lao động.
♦ Đào tạo an toàn: Nhân viên làm việc với hóa chất nguy hiểm phải được đào tạo về kỹ năng an toàn.
♦ Xây dựng Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất và biện pháp phòng ngừa ứng phó sự cố hóa chất
🎯 Các hình thức xử phạt khi vi phạm quy định về an toàn hóa chất
An toàn hóa chất và những điều bạn cần biết từ đó sẽ thực hiện các điều kiện đảm bảo về an toàn hóa chất
Phạt hành chính (có thể lên tới hàng trăm triệu đồng)
Đình chỉ hoạt động sản xuất kinh doanh
Bồi thường thiệt hại và thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng
