Trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh luôn tiềm ẩn các mối nguy, rủi ro. Để hạn chế những tai nạn và kịp thời đưa ra những dự đoán, biện pháp khắc phục thì việc nhận diện rủi ro là rất cần thiết và quan trọng. Vậy, nhận diện rủi ro là gì, và tại sao nó lại quan trọng? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Nhận diện rủi ro là gì?
Rủi ro là những yếu tố tiêu cực không thể đoán trước được về khả năng xảy ra, thời gian và vị trí cũng như mức độ nghiêm trọng và hậu quả của nó.
Nhận diện rủi ro là gì? Nhận diện rủi ro là quá trình xác định, đánh giá một cách liên tục, có hệ thống các yếu tố có khả năng gây thiệt hại hoặc ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Mục đích của việc nhận diện rủi ro là giúp tổ chức hoặc cá nhân phát hiện các rủi ro tiềm ẩn và đưa ra các biện pháp để giảm thiểu hoặc quản lý tốt hơn những tác động tiêu cực.
Tại sao nên nhận diện rủi ro?
Bảo vệ tài sản và con người: Nhận diện rủi ro giúp tổ chức biết được những nguy cơ có thể ảnh hưởng đến tài sản và con người. Điều này giúp họ thực hiện các biện pháp đối phó để giảm thiểu thiệt hại hoặc mất mát.
Tăng khả năng phát triển: Bằng cách xác định rủi ro và đối mặt với chúng một cách chủ động, doanh nghiệp có thể tăng cơ hội thành công và phát triển. Họ có thể tận dụng những cơ hội xuất hiện từ các tình huống rủi ro.
Đáp ứng yêu cầu quy định: Một số ngành công nghiệp có quy định nghiêm ngặt về quản lý rủi ro, và việc thực hiện nhận diện rủi ro có thể giúp tổ chức tránh bị xử phạt hoặc hậu quả pháp lý.
Xây dựng lòng tin: Nhận diện và quản lý rủi ro một cách chuyên nghiệp giúp tạo dựng lòng tin từ nhân viên và đối tác kinh doanh, khách hàng. Điều này có thể tạo lợi thế cạnh tranh và củng cố vị thế của tổ chức trên thị trường.
Tiết kiệm chi phí: Đối phó với rủi ro sau khi chúng xảy ra thường đắt đỏ hơn và không hiệu quả bằng cách ngăn chặn chúng hoặc làm giảm tác động từ trước.
Các loại rủi ro trong sản xuất
Rủi ro chất lượng: Diễn ra vì một nguyên nhân đơn giản (ví dụ thùng đựng hàng dính nước, bao bì đóng gói không sử dụng được, một quy trình sản xuất gặp lỗi…) nhưng lại gây ra hậu quả nghiêm trọng khiến hoạt động sản xuất phải dừng lại.
Rủi ro về thiết bị: Các thiết bị máy móc bị hỏng hóc, hoặc trục trặc khiến hoạt động sản xuất không thể diễn ra theo đúng kế hoạch. Trong trường hợp này, sự cố có thể ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất và giao hàng của doanh nghiệp.
Rủi ro an toàn lao động: Thống kê của Cục Lao động Hoa Kỳ chỉ ra rằng sản xuất là nghề nguy hiểm thứ ba liên quan đến thương tích trong quá trình làm việc, một số rủi ro người lao động có thể gặp phải trong quá trình sản xuất như:
Chấn thương liên quan đến máy móc.
Phơi nhiễm hóa chất.
Rủi ro do trơn trượt.
Rủi ro do vật dụng rơi.
Thu hồi sản phẩm: Ngoài việc gây ra sự gián đoạn chuỗi cung ứng, doanh nghiệp sẽ phải bỏ ra một khoản phí không nhỏ để thực hiện thu hồi sản phẩm lỗi/ không đạt chất lượng. Điều này cũng khiến nhà sản xuất cũng có thể bị mất doanh số bán hàng, kiện tụng, đóng các khoản tiền phạt theo quy định và thiệt hại nghiêm trọng về danh tiếng. Công nghệ như blockchain, RFID, QR Code… có thể giúp nhà sản xuất truy xuất nguồn gốc sản phẩm để xác định và loại bỏ hàng tồn kho bị lỗi khỏi chuỗi cung ứng nhanh chóng hơn.
Gián đoạn chuỗi cung ứng: Một loạt các gián đoạn chuỗi cung ứng tiềm ẩn như chất lượng không đáp ứng được yêu cầu, chậm giao hàng… có thể ảnh hưởng đến dòng chảy của hàng hóa thông qua chuỗi cung ứng. Trong nền kinh tế toàn cầu ngày nay, các công ty nên chủ động lập kế hoạch tìm kiếm nhà cung ứng để giảm thiểu gián đoạn chuỗi cung ứng.
Rủi ro kinh doanh liên quan đến các vấn đề kinh doanh và tài chính làm nền tảng cho dự án, ví dụ, khả năng cạnh tranh, năng suất, các mối quan tâm về hợp đồng, quy định và pháp lý hoặc đạo đức. Rủi ro kinh doanh cũng liên quan đến các vấn đề thị trường, chẳng hạn như các mối quan tâm liên quan đến khách hàng.
Các vấn đề của dận diện rủi ro
Mối hiểm hoạ: bao gồm các điều kiện gây nên hoặc làm tăng mức độ tổn thất, rủi ro.
Mối nguy hiểm: là nguyên nhân của tổn thất, thiệt hại.
Nguy cơ rủi ro: là một tình huống có thể xay ra bất ngờ, có thể gây ra những tổn thất mà tổ chức hay cá nhân có thể dự đoán trước.
Cơ sở nhận diện rủi ro
Nguồn phát sinh rủi ro (mối hiểm hoạ và mối nguy hiểm) thường được tiếp cận từ các yếu tố môi trường hoạt động của doanh nghiệp.
Nhóm đối tượng chịu rủi ro: tài sản, con người.
Phương pháp nhận dạng rủi ro
Phương pháp chung: Xây dựng bảng liệt kê
– Xây dựng bảng liệt kê là việc đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi đặt ra trong các tình huống nhất định, để từ đó nhà quản trị có những thông tin nhận dạng và xử lý các đối tượng rủi ro.
– Thực chất của phương pháp sử dụng bảng liệt kê là phương pháp phân tích SWOT.
Các phương pháp nhận dạng cụ thể
– Phương pháp phân tích báo cáo tài chính
– Phương pháp lưu đồ.
– Phương pháp thanh tra hiện trường
– Phương pháp làm việc với các bộ phận khác của doanh nghiệp
– Phương pháp làm việc với các bộ phận khác bên ngoài doanh nghiệp
– Phương pháp phân tích hợp đồng
– Phương pháp nghiên cứu số lượng các tổn thất trong quá khứ
Lưu ý
– Nhà quản trị không nên chỉ dựa vào một phương pháp.
– Việc nhận dạng rủi ro phải được tiến hành thường xuyên, liên tục.
– Việc sử dụng các bảng liệt kê phải linh hoạt để áp dụng từng phương pháp nhận dạng cho thích hợp.
Quy trình nhận diện rủi ro
Bước 1: Thu thập thông tin
– Căn cứ chức năng nhiệm vụ, công việc và các hoạt động (thường xuyên và không thường xuyên) của doanh nghiệp.
– Mối quan hệ giữa hoạt động tại doanh nghiệp, liên quan đến hoạt động hệ thống quản lý chất lượng.
– Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp ảnh hưởng đến hệ thống quản lý chất lượng.
Bước 2: Xác định đầu vào, đầu ra của hoạt động, nhận diện các nguy cơ
– Từ những hoạt động đã liệt kê tiến hành xác định đầu vào của từng hoạt động và yêu cầu kết quả của đầu ra.
– Nhận biết những hoạt động mà kết quả tiềm tàng những nguy cơ, rủi ro theo thực tế các hoạt động đã liệt kê.
Bước 3: Đánh giá rủi ro
– Đánh giá rủi ro cần phải xem xét hậu quả và thiệt hại như: ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng con người, gây thiệt hại về kinh tế, gây cản trở cho hoạt động của các đơn vị liên quan,… để phân loại theo 3 mức (cao, thấp, trung bình) căn cứ vào điểm rủi ro.
– Mỗi hoạt động có thể có nhiều nguy cơ, rủi ro và phải đánh giá riêng biệt đối với mỗi nguy cơ, rủi ro.
Bước 4: Biện pháp kiểm soát
Căn cứ dựa trên các rủi ro đã được xác định, các đơn vị xác định biện pháp kiểm soát đối với mỗi nguy cơ, rủi ro như sau:
– Đối với các rủi ro có R > 4: Nhân viên phụ trách sẽ đưa ra quyết định cuối cùng để thiết lập các biện pháp thích hợp. Việc thực hiện các biện pháp kiểm soát đối với các rủi ro loại này tại doanh nghiệp phải đính kèm hồ sơ lưu trữ cho việc xem xét trong tương lai.
– Đối với các rủi ro có R ≤ 4: biện pháp kiểm soát là một quy trình, hướng dẫn, quy định, mục tiêu, kế hoạch,… hoặc có chương trình cải tiến. Xem xét các quy trình đang áp dụng để kiểm soát các nguy cơ, rủi ro được xác định hay không. Cần phải cải tiến trong các trường hợp quy trình đang có nhưng chưa đủ để kiểm soát.
Quy trình nhận diện rủi ro nên được thực hiện ở tất cả các cấp độ theo phương thức một rủi ro có ảnh hưởng đến các bộ phận riêng lẻ không có nghĩa là sẽ không có ảnh hưởng lớn đến toàn bộ doanh nghiệp. Ngược lại, khi rủi ro có ảnh hưởng đến toàn doanh nghiệp thì sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ các đơn vị bộ phận khác trực thuộc.
Trên đây là những chia sẻ về nhận diện rủi ro là gì. Quý doanh nghiệp còn những thắc mắc cần giải đáp có thể liên hệ CRS VINA để được tư vấn. Hotline: 0903.980.538
